Polineuropatia nie związana z cukrzycą jest często wywoływana przez połączenie toksycznego wpływu alkoholu, uszkodzenia wątroby oraz utraty masy ciała z powodu złej diety. W wyniku powyższych czynników pojawiają się groźne niedobory białka oraz witamin, szczególnie B1 i innych witamin z grupy B niezbędnych przy procesach gojenia i regeneracji.
Dieta przy polineuropatii ma na celu przede wszystkim eliminację czynnika toksycznego (tj. alkoholu), usprawnienie funkcji wątroby i doprowadzenie do wyrównania niedoborów żywieniowych będących główną przyczyną pojawienia się tej jednostki.
Dieta powinna być lekkostrawna z ograniczeniem tłuszczów, szczególnie zwierzęcych oraz zwiększonym udziałem produktów zbożowych i pokarmów o wysokiej wartości odżywczej i zawartości białka.
• Jadać 4 – 6 małych objętościowo posiłków w ciągu dnia;
• Posiłki spożywać o regularnych porach z 2 – 3 godzinnymi przerwami;
• Między posiłkami można tylko pić wodę mineralną lub inne napoje obojętne np. słabe niesłodzone napary herbaty;
• Pierwszy posiłek należy spożywać w ciągu pierwszej godziny po przebudzeniu;
• Ostatni posiłek należy spożywać około 2 – 3 godziny przed snem;
• Potrawy należy bardzo dokładnie żuć;
• Nie należy pić w trakcie posiłku;
• Należy wypijać co najmniej 1,5 litra płynów dziennie;
• Produkty zbożowe będące dobrym źródłem witaminy B1 powinny być spożywane prawie w każdym posiłku;
• Dozwolone warzywa i owoce należy spożywać prawie w każdym posiłku;
• Powinno się spożywać 2 – 3 porcje chudego niesłodzonego nabiału dziennie;
• Należy spożywać co najmniej 3 porcje ryb morskich tygodniowo;
• Należy znacznie ograniczyć spożycie ciężkich potraw, tłustego mięsa i tłustych wędlin;
• Tłuszcze dobrej jakości (olej, oliwa z oliwek) należy dodawać do gotowych potraw w ograniczonych ilościach;
• Warto co najmniej raz w tygodniu zastępować mięso delikatnymi nasionami roślin strączkowych porządnie ugotowanymi i rozdrobnionymi (np. w formie zupy krem z soczewicy);
• Należy ograniczyć sól i ostre przyprawy;
• Należy bezwzględnie unikać alkoholu;
• Warto suplementować dietę witaminami z grupy B, szczególnie witaminą B1;
• Każdego dnia należy uprawiać co najmniej 20 minut aktywności fizycznej o intensywności adekwatnej do stanu zdrowia i wydolności fizycznej.
| Grupa produktów | Zalecane | Przeciwwskazane |
| Produkty zbożowe | Pieczywo pszenne, graham, płatki kukurydziane, płatki (pszenne, owsiane, żytnie), drobne kasze (kukurydziana, manna, jęczmienna, jaglana), ryż, drobny makaron, sucharki, mąka pszenna, chrupki kukurydziane | Chleb świeży, pieczywo razowe pełnoziarniste, chrupkie pieczywo, pieczywo francuskie i cukiernicze, bułki maślane |
| Warzywa i owoce |
Ziemniaki gotowane, buraki, dynia, marchew, pietruszka, sałata, pomidory i ogórki obrane ze skórki, cukinia, brokuły, soczewica, banany, cytrusy (dobrze oczyszczone z błonek), przetarte owoce drobnopestkowe (maliny, truskawki, jeżyny, porzeczki, agrest), morele i brzoskwinie bez skórki, przetwory owocowe niskosłodzone | Ciężkie warzywa kapustne (biała, włoska, czerwona kapusta, kalafior, brukselki), cebula, czosnek, grzyby, fasola, groch, soja, śliwki, czereśnie, awokado, gruszki, figi, daktyle, niedojrzałe owoce, ze skórką, przetwory owocowe wysokosłodzone |
| Mleko i produkty mleczne |
Chude mleko, jogurt odtłuszczony, kefir, maślanka, zsiadłe mleko, mleko acidofilne, sery twarogowe i homogenizowane chude i półtłuste | Tłuste mleko, śmietana, mleko kondensowane, sery twarogowe tłuste, sery żółte, pleśniowe, topione, ser typu fromage |
| Jaja | Białko jaj, całe jaja (nie więcej niż 1 jajo dziennie) | Żółtko jaj |
| Mięso i wędliny |
Kurczak lub indyk bez skóry, mięso z królika, cielęcina, chuda wołowina i wieprzowina, sarnina, konina, jagnięcina, wędliny drobiowe lub wieprzowe wysokiej klasy nie przerośnięte tłuszczem (np. szynka, polędwica), chude mięso w galarecie | Tłuste mięso wieprzowe i wołowe, kaczka, gęś, baranina, podroby (wątroba, serca, ozory, mózg, flaki), smażone mięsa w panierce, mielonka, pasztety, kiełbasy, salami, parówki, kaszanka, konserwy mięsne |
| Ryby i owoce morza |
Gotowane lub pieczone ryby chude (dorsz, halibut, mintaj, sola, flądra, morszczuk, pstrąg strumieniowy, lin, szczupak, sandacz, okoń), ryby w galarecie, raki | Ryby smażone lub panierowane, ryby tłuste (makrela, śledź, łosoś, sardynka, węgorz, pstrąg tęczowy, karp), konserwy rybne w oleju, małże, krewetki, ostrygi, kawior, kraby |
| Tłuszcze | Oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy, sojowy, świeże masło i miękka margaryna w małych ilościach | Smalec, słonina, margaryny twarde, boczek |
| Napoje | Woda niegazowana, słabe napary herbaty, herbatki owocowe i ziołowe, rozcieńczone soki owocowe lub warzywne, słaba kawa, koktajle mleczne |
Całkowity zakaz spożywania alkoholu!
Woda i napoje gazowane, mocne napary herbaty, kawa naturalna, kakao, |
| Przyprawy | Wszystkie łagodne i dobrze tolerowane przyprawy, szczególnie ziołowe | Ocet, ostra papryka, pieprz, curry, gorczyca, sól |
| Desery i przekąski |
Galaretki, budynie na chudym mleku, musy i przeciery owocowe, kisiele, sorbety, przetarte kompoty owocowe, miód naturalny | Kremy, lody kremowe, tłuste ciasta, budynie na tłustym mleku, torty, desery z dodatkiem masła, śmietany czy alkoholu, czekolada, cukierki, batony, chałwa, orzechy |
Gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, duszenie bez uprzedniego obsmażania, pieczenie w folii, rękawie lub naczyniu żaroodpornym, opiekanie na ruszcie, potrawy w galarecie, warzywa i owoce na surowo (według indywidualnej tolerancji), kasza i ryż gotowane w małej ilości wody aby ograniczyć straty witamin
Smażenie, szczególnie w panierkach, odsmażanie, duszenie w ciężkich sosach, zupy i wywary na tłustym mięsie, pieczenie z dodatkiem tłuszczu, okrasa do ziemniaków i potraw mącznych
Poniższy jadłospis uwzględnia zapotrzebowanie na składniki odżywcze mężczyzny w wieku 40 lat o niskiej aktywności fizycznej z prawidłową masą ciała i polineuropatią.
Każdy powinien mieć indywidualnie ustalony plan żywieniowy uwzględniający jego stan zdrowotny, kondycję fizyczną, zapotrzebowanie na składniki odżywcze, płyny.
Poniższy jadłospis trzeba traktować tylko jako przykład diety, którą specjalista dietetyk doprecyzowuje podczas indywidualnego prowadzenia pacjenta.
Ilość kcal w poniższym jadłospisie wynosi 2500.
Chleb mieszany z pastą z tuńczyka, herbata zielona z cytryną i łyżką miodu
Składniki:
4 kromki pieczywa pszenno-żytniego ze słonecznikiem, ½ puszki tuńczyka w sosie własnym, *serek twarogowy homogenizowany naturalny (do smarowania pieczywa), łyżeczka musztardy, łyżka pokrojonego szczypiorku, plaster cytryny do herbaty
* Serek twarogowy do smarowania pieczywa można bez problemu dostać w każdym sklepie na dziale z nabiałem tuż przy twarogach. Nie należy jego mylić z serkiem topionym!
Kanapka z pieczonym schabem, ogórkiem kwaszonym i kiełkami rzodkiewki, woda mineralną z plastrem cytryny
Składniki:
3 kromki chleba graham posmarowanego łyżeczką *margaryny typu miękkiego, 3 cienkie plasterki schabu pieczonego, 9 plasterków ogórka kwaszonego, łyżka *kiełków do posypania kromek chleba
* Margaryna typu miękkiego to taka, którą bez problemu zaraz po wyjęciu z lodówki można posmarować pieczywo . Uważaj aby nie była z dodatkiem masła albo tłuszczy utwardzanych.
* Kiełki można kupić na dziale z warzywami. Każdy rodzaj kiełków jest bombą witaminową zatem nie warto ograniczać się tylko do kiełków rzodkiewki i dodawać je do wielu potraw.
Ryba gotowana z brokułem na parze w sosie cytrynowo-koperkowym , kasza jęczmienna drobnoziarnista, szklanka soku jabłkowego
Składniki:
Filet dorsza (250g surowej, świeżej ryby), łyżka oliwy w oliwek, 2 łyżeczki soku z cytryny, skórka ze startej na tarce o drobnych oczkach cytryny, 1/3 łyżeczki musztardy, ½ łyżeczki miodu pszczelego, sól, pieprz, łyżka posiekanego koperku, torebka kaszy jęczmiennej (100g), szklanka różyczek brokuła
>> Kaszę ugotować wg przepisu znajdującego się na opakowaniu.
>> Do garnka z niewielką ilością wrzącej wody włożyć sitko do gotowania na parze. Rybę, umyć, osuszyć , przyprawić solą, pieprzem, położyć na sitko i przykryć pokrywką. Gotować ok.12-13 minut.
>> Brokuł dołożyć do ryby po ok.4 minutach tak aby się nie rozgotował. W między czasie przygotować sos
>> Do małego słoiczka wlać oliwę, sok z cytryny, dodać odrobinę musztardy i miodu, doprawić solą i pieprzem, dodać koperek. Zamknąć słoiczek i potrząsać nim dopóki wszystkie składniki sosu się nie połączą. Sosem polać ugotowaną rybę i brokuł.
Sałatka owocowa z serkiem waniliowym
Składniki:
Opakowanie serka waniliowego (150g), 1/3 jabłka, 1/2 pomarańczy,1/2 banana, szczypta cynamonu
>> Owoce pokroić na małe kawałki, dodać do serka waniliowego, posypać szczyptą cynamonu
Sałatka z makaronu pełnoziarnistego, pomidorów, świeżej bazylii i dodatkiem sera typu feta, herbata owocowa z łyżką syropu malinowego
Składniki:
Szklanka makaronu typu penne, duży pomidor,1/3 długiego ogórka świeżego, plaster sera typu feta, łyżeczka oliwy, kilka listków świeżej *bazylii
>> Makaron ugotować wg przepisu znajdującego się na opakowaniu, po ugotowaniu odcedzić i polać oliwą z oliwek, aby się nie posklejał.
>> Pomidora pokroić w kostkę i to samo zrobić z ogórkiem oraz serem typu feta. Listki bazylii porwać w dłoniach i posypać nimi sałatkę.
*Świeżą bazylię można kupić w każdym większym supermarkecie na dziale warzyw i owoców
Lekarz Sądowy Od 20.04.2024 r. lek. med. Waldemar Rudnicki i
Badania kierowców Warszawa Mam uprawnienia do badania kandydatów na kierowców
NZOZ Medox to działający od 2008 roku prywatny, stacjonarny ośrodek
