Przełyk, „nosiciel pokarmów”, to przewód mięśniowo-błoniasty, który łączy gardło z żołądkiem o długości ok. 25 centymetrów. Po jamie ustnej stanowi kolejny odcinek przewodu pokarmowego, więc jest bardzo narażony na toksyczne działanie alkoholu.
Przewód pokarmowy ma bezpośredni kontakt z alkoholem, często pierwszy ulega uszkodzeniom. Zaburzenia czynności pp(przewodu pokarmowego bardzo często spotykamy u osób nadużywających alkoholu. Zaburzenia morfologii(budowy), funkcjonalności(fizjologii), oraz zmiany biochemiczne, mogą wywoływać zarówno pojedyncze epizody picia jak i przewlekłe spożywanie alkoholu. Podatność na zatrucia ostre jak i przewlekłe jest osobnicza. Każdy z nas ma inną odporność i uszkodzenia wywołane alkoholem będą się czasami znacznie różnić u różnych osób podczas podobnej ekspozycji na etanol. Patologie przełyku narażonego na kontakt z alkoholem dotyczą głównie błony śluzowej przełyku i spowodowane są:
Należy podkreślić, że choć bezpośredni kontakt z alkoholem w sprawnie działającym organizmie ma tylko pp, to jednak patologiczne zaburzenia pp oddziaływają również na odległe narządy.
U alkoholików często występują poranne nudności, wymioty, pobolewanie w nadbrzuszu oraz stany ogólnego rozbicia. Podczas wymiotów alkohol i treść żołądkowa chemicznie i mechanicznie podrażnia głównie wewnętrzną warstwę błony śluzowej przełyku. Powoduje to uszkodzenia tkanek, doprowadzając do nadżerek i urazowych pęknięć warstw przełyku (zespół Mallory’ego – Weissa). Poza nieprzyjemnym uczuciem palenia za mostkiem, czyli tzw. zgagą, występują wtedy zaburzenia połykania, bóle, a nawet krwotoki z przełyku. Chorobę rozpoznaje się endoskopowo, badając przełyk głównie w okolicy połączenia przełyku z żołądkiem.
Alkohol powoduje osłabienie zwieracza przełyku i występowanie refluksu żołądkowo – przełykowego( przełyk Barretta ). Jest to stan chorobowy, polegający na pojawianiu się w błonie śluzowej dolnej części przełyku miejsc, gdzie nabłonek wielowarstwowy płaski (prawidłowy dla przełyku) zastąpiony zostaje nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym (charakterystycznym dla żołądka). Przełyk Barretta uważa się za zmianę przedrakową, ponieważ w znacznym stopniu zwiększa ryzyko wystąpienia raka przełyku.
Jedną z chorób występujących często u alkoholików nie wynikającą z bezpośredniego działania alkoholu na przełyk są żylaki przełyku. W tym przypadku wynikające z różnicy ciśnień między żyłą wrotną a żyłami wątrobowymi, gdy przepływ krwi żylnej z dolnych części ciała przez wątrobę jest utrudniony ( marskość wątroby). Krew wcześniej przepływająca przez wątrobę wskutek nadciśnienia w żyle wrotnej napływa do żył przełyku, to z kolei prowadzi do poszerzenia i rozciągnięcia żył i powstawania żylaków przełyku. Żylaki przełyku mogące w początkowej fazie choroby nie dawać żadnych objawów, stanowią duże zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia z powodu na znaczne prawdopodobieństwo ich pęknięcia i krwawienia. Ryzyko pęknięcia żylaków przełyku zależy od ich wielkości, dodatkowo, żylaki przełyku u alkoholika pękają z powodu spożywania alkoholu, który podrażnia przełyk. Krwawienia mogą być niewielkie powodujące jedynie posmak krwi w ustach, bądź bardzo obfite, objawiające się wymiotami z krwią a nawet krwotokami i prowadzić do wstrząsu, a nawet śmierci. Śmiertelność przy pierwszym krwotoku z żylaków przełyku sięga aż 50 %.
Finalnym powikłaniem wszelkich podrażnień i uszkodzeń ściany przełyku u alkoholików może być rak przełyku, nowotwór złośliwy rozwijający się w przełyku. Posiada on budowę płasko-nabłonkową. Spowodowany jest najczęściej paleniem tytoniu i spożywaniem alkoholu. Znajdujemy go głównie w górnej i środkowej części przełyku. Natomiast gruczołowa postać raka przełyku umiejscawia się przeważnie w dolnej części przełyku. Ta postać ma przyczynę w działaniu czynników drażniących, wynikają z wcześniej wspominanych zaburzeń motoryki przełyku a co za tym idzie powstawaniem refluksu żołądkowo przełykowego z następującą w efekcie metaplazją nabłonkową. Ze względu na to, że przez zaniedbania zdrowotne u alkoholików choroba zostaje zazwyczaj rozpoznana dopiero w zaawansowanym stadium, przeżywalność pacjentów z reguły ogranicza się do kilku miesięcy.
– w skrócie:
Leczenie:
Podstawowe zalecenie to utrzymanie abstynencji alkoholowej, nie ma bezpiecznych dawek alkoholu. Oczywiście aby utrzymać abstynencję niezbędne jest leczenie choroby alkoholowej, która jest przyczyną patologii przełyku w alkoholizmie.
Diety: wrzodowa, wątrobowa, trzustkowa, to też podstawa postępowania leczniczego w patologiach przełyku spowodowanych alkoholem.
Leczenie farmakologiczne: środki działające osłonowo na błonę śluzową przełyku, poprawiające działanie zwieracza przełyku, zobojętniające sok żołądkowy w przypadku refluxu. Leczenie innych schorzeń w tym np marskości i pozostałych patologii wątroby, Ostrego lub przewlekłego zapalenia trzustki, przynosi poprawę w zakresie funkcjonowania przełyku.
Leczenie chirurgiczne: często konieczne w przypadkach nowotworów, żylaków przełyku, niekiedy stanowi jedyną możliwość ratowania życia.
Lekarz Sądowy Od 20.04.2024 r. lek. med. Waldemar Rudnicki i
Badania kierowców Warszawa Mam uprawnienia do badania kandydatów na kierowców
NZOZ Medox to działający od 2008 roku prywatny, stacjonarny ośrodek
