alkoholowa znana i opisywana od sześciu tysięcy lat, do dziś nie doczekała się jasnej wyczerpującej klasyfikacji. Znany przed laty podział na alkoholizm nałogowy i przewlekły okazał się wysoce niewystarczający. Pozostałe próby są w zasadzie oparte na doświadczeniach autorów, bardziej opisowe niż naukowe. Z tych powodów przytoczę tu tylko dwa uznane w naszym kraju przykłady.
Profesor Antoni Kępiński w swojej książce pt. „Rytm życia” opisał pięć typów.
– picie alkoholu na zasadzie leku na zmęczenie, rozdrażnienie. Pije się niewielkie ilości dla poprawy nastroju.
– picie alkoholu służy zmniejszeniu dystansu między ludźmi, przełamaniu izolacji i osamotnienia. Alkohol ułatwia interakcje.
– picie alkoholu ma sprawiać poczucie mocy i gotowości do działania. Pije się duże ilości alkoholu by włączyła się „nieśmiertelność”, często występują zachowania chuligańskie.
– picie alkoholu wyzwala poczucie innej rzeczywistości, pije się dużo, chodzi o efekt zamroczenia, służy oderwaniu się od rzeczywistości, zapewnia niezwykłe przeżycia.
– picie alkoholu uwalnia nas od trosk, wiąże się z autoagresją i samozniszczeniem. Pije się do nieprzytomności, wtedy jest się „wolnym”.
E.M. Jellinek na przełomie lat 60 i 70 XX wieku przedstawił swój opis choroby alkoholowej. Próbował stworzyć jej model, w swojej pracy opisał klasyfikację, w której przedstawił pięć typów, nazywając je literami greckiego alfabetu.
– Uzależnienie od alkoholu mające źródło w czynnikach psychologicznych. Dotyczy osób, których mechanizmy obronne zawodzą w walce ze stresem, frustracją. Osoby te piją objawowo, traktują alkohol jak lekarstwo na napięcie, dolegliwości fizyczne i psychiczne. Według Jellinka, nieczęsto obserwuje się tu znaczny wzrost tolerancji i zespoły abstynencyjne. Funkcjonowanie osób pijących w ten sposób nie zmienia się przez 30-40 lat. Inaczej ten typ nazywany jest piciem problemowym. Jego występowanie ocenia się na ok. 15% wśród alkoholików. Jellinek poddał w wątpliwość czy osoby pijące w ten sposób są uzależnione od alkoholu. Uważa On, że Typ Alfa może przekształcić się w Typ Gamma.
– Uzależnienie od alkoholu opisywane jako „społeczne”. Osoby pijące w ten sposób wywodzą się ze środowisk gdzie alkohol pije się zwyczajowo, często. Dominującymi objawami są szkody zdrowotne dotyczące narządów wewnętrznych lub całych układów np. marskość wątroby, kardiomiopatia alkoholowa, wyniszczenie, niedokrwistość, z ogólnym pogorszeniem zdrowia i skróceniem życia. Alkoholicy z tej grupy, piją z reguły w pewnym znaczeniu w „kontrolowany sposób”. Nie leczą się odwykowo, w ich otoczeniu picie alkoholu jest na tyle powszechne, że postrzegane jako norma. Zazwyczaj korzystają z pomocy lekarzy rodzinnych, internistów, kardiologów celem likwidacji lub ograniczenia szkód picia.
– Uzależnienie od alkoholu nazywane także: „alkoholizmem anglosaskim”, „pijaństwem właściwym”. W trakcie choroby obserwujemy jej przewlekły i postępujący charakter. Początkowo wytwarza się zależność psychiczna, następnie fizjologiczna dawniej zwana fizyczną. Zmienia się tolerancja na alkohol, początkowo narasta, po osiągnięciu maksimum zaczyna spadać, w końcowej fazie nawet małe dawki alkoholu wywołują poważne szkody zdrowotne, ostre zatrucia, powodują dekompensację pracy narządów np. wątroby, mogą spowodować śmierć. U osób zaliczanych do tego typu obserwuje się nasilone zespoły abstynencyjne, w miarę rozwoju choroby drgawki(padaczka alkoholowa), majaczenia alkoholowe(Delirium tremens). Alkoholicy z tej grupy piją w charakterystyczny sposób. Potrafią zachowywać różnie długie okresy abstynencji, jednak po spożyciu alkoholu, następuje zupełna utrata kontroli, przymus picia nie do powstrzymania. Jest to wg Jellinka prawdopodobnie najczęściej spotykany typ choroby alkoholowej.
– Uzależnienie od alkoholu występujące w społecznościach gdzie alkohol pija się codziennie. Charakteryzuje się objawami zależności fizjologicznej, występowaniem zespołów abstynencyjnych po zaprzestaniu lub ograniczeniu picia alkoholu, stale wzrastającą tolerancją na alkohol. Dominującym objawem jest niemożliwość powstrzymania się od picia, uważa się, że osoby pijące w ten sposób zachowują „pewna kontrolę” nad ilością wypijanego alkoholu. Oczywiście wraz z rozwojem choroby pojawiają się charakterystyczne szkody zdrowotne, uszkodzenia narządów wewnętrznych i układów, zaburzenia psychiczne.
– Uzależnienie od alkoholu nazywane czasami dipsomanią lub dypsomanią, tzw. Picie okresowe, napadowe, ciągi picia. Osoba pijąca w ten sposób jest zdolna do zachowania długich okresów abstynencji, bez przymusu picia, nawet kilkuletnich. Gdy zaczyna spożywać alkohol, pije skrajnie intensywnie, do nieprzytomności
W literaturze spotykamy również dodany do klasyfikacji Jellinka przez innych autorów:
– Uzależnienie od alkoholu opisywane u osób dokonujących przemocy pod wpływem alkoholu.
Przedstawione tu przykłady to jedynie forma opisu choroby według danych autorów. Należy pamiętać, że nieleczony alkoholizm to zawsze przewlekła i postępująca choroba. U jednej osoby obserwuje sie zmianę jednego typu w drugi, występowanie objawów charakterystycznych lub współwystępowanie kilku typów w jednym czasie. Jak i rodzaje choroby alkoholowej tu nie opisane
Lekarz Sądowy Od 20.04.2024 r. lek. med. Waldemar Rudnicki i
Badania kierowców Warszawa Mam uprawnienia do badania kandydatów na kierowców
NZOZ Medox to działający od 2008 roku prywatny, stacjonarny ośrodek